Ο λόγος γίνεται για τον Ηλεκτρολόγο - Μηχανικό κ. Κώστα Παπαδόπουλο, ο οποίος γεννήθηκε το έτος 1959 από Έλληνες γονείς στην πολιτεία του Τέξας.
Κατά την διάρκεια της θητείας του, ως επιστημονικό στέλεχος της NASA, συμμετείχε στον σχεδιασμό και την επιτυχή υλοποίηση των πλέον σημαντικών μη επανδρωμένων αποστολών της, στα βάθη του διαστήματος.
Ο κ. Κώστας Παπαδόπουλος παρέθεσε, (πριν απο έξι χρόνια) στον Κώστα Πρώιμο, την ακόλουθη συνέντευξη.
κ. Παπαδόπουλε, προφανώς η ένταξη για έναν επιστήμονα στο δυναμικό της NASA αποτελεί για τον ίδιο μοναδική πρόκληση…
"Για μια φορά στα χρονικά μπορεί η ευκαιρία να σου χτυπήσει την πόρτα και να κληθείς να συμμετάσχεις σε κάτι μοναδικά δημιουργικό. Κάτι σε βαθμό τόσο συναρπαστικό ώστε να σε διαπερνούν ρίγη. Η παρενέργεια αυτού του καλέσματος είναι τόσο ισχυρή στον ψυχισμό σου που μπορεί να προκαλέσει κύματα έκστασης μη καθιστώντας δυνατό το οποιοδήποτε ενδεχόμενο να αρνηθείς την πρόκληση.
Σε εμπνέει και σε παροτρύνει να αποδίδεις τα μέγιστα σε νοητικό αλλά και σε ψυχο-σωματικό επίπεδο.
Η κλήση για μένα να συμμετέχω στα επιστημονικά επιτεύγματα της NASA και συγκεκριμένα της JPL ήταν για μένα μια μοναδική ευκαιρία. Tο διάστημα επιδρά με έναν ιδιαίτερο τρόπο στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου. Το ότι μου δόθηκε η ευκαιρία να σχεδιάσω τα ηλεκτρονικά κυκλώματα για διάφορα υποσυστήματα των διαστημοπλοίων, ή να αναλάβω να φέρω εις πέρας εργασίες ως διευθυντής έργου για λογαριασμό της Αμερικάνικης διαστημικής εταιρείας, υπήρξε για μένα η ευκαιρία μιας ζωής και είμαι ευγνώμων".
Ποια ήταν τα πιο σημαντικά διαστημικά προγράμματα στα οποία συμμετείχατε και ποιος ο βαθμός δυσκολίας τους;
"Κατ’ αρχάς, προς πληροφόρηση των αναγνωστών σας, η NASA διαθέτει ένα αριθμό κέντρων τα οποία εξειδικεύονται σε διαφορετικούς τομείς των διαστημικών προγραμμάτων και δραστηριοτήτων.
Για παράδειγμα το πασίγνωστο διαστημικό κέντρο ΄΄Τζόνσον΄΄ στο Χιούστον του Τέξας πραγματεύεται πρωτίστως με το αντικείμενο της εκτόξευσης και του μάνατζμεντ επανδρωμένων διαστημοπλοίων όπως του διαστημικού λεωφορείου. Άλλα κέντρα όπως το JPL (www.jpl.nasa.gov ) εξειδικεύονται στη σχεδίαση και την εξέλιξη των μη επανδρωμένων διαστημοπλοίων των οποίων η αποστολή είναι κυρίως η συλλογή πλανητικών στοιχείων. Κατά την διάρκεια της θητείας μου, πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες διαστημικές αποστολές στων οποίων τη σχεδίαση συμμετείχα: Mars pathfinder, Gallileo, Cassini..
Αναφορικά με τους βαθμούς δυσκολίας που θέσατε ως ερώτηση, θα έλεγα πως, κάθε εργασία παρουσιάζει συνήθως μια σειρά μοναδικών προβλημάτων και προκλήσεων. Όλα τα εγχειρήματα διέπονται αυστηρών κριτηρίων και διαδικασιών διότι καταλαβαίνετε πως δεν υπάρχει χώρος για το παραμικρό λάθος! Άπαξ το διαστημόπλοιο εκτοξεύτηκε δεν έχεις την δυνατότητα να το επαναφέρεις για τυχόν επισκευές από σφάλματα που μπορεί να ανακύψουν! Κατά την φάση της σχεδίασης όλα τα υποσυστήματα και τα σχετιζόμενα ηλεκτρονικά τους κρίνονται ως προς την σημαντικότητα τους για την ασφάλεια της αποστολής.
Όλα τα διαστημικά σκάφη διαθέτουν και βοηθητικά συστήματα ασφαλείας ούτως ώστε αν υπάρξει κάποιο πρόβλημα το διαστημόπλοιο να μπορέσει να πραγματοποιήσει την κυρίως αποστολή του.
Ως εκ τούτου η έννοια «σημαντική» είναι σχετική και εξαρτάται από τη χρονική φάση στην οποία βρίσκεται η αποστολή. Θα χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα για να κατανοήσετε τον βαθμό δυσκολίας που έγκειται η διαδικασία ελέγχου. Κατά την ακολουθία των δοκιμών μπορεί ένα ηλεκτρονικό σύστημα να παρουσιάσει αναφορά σφάλματος. Η διάγνωση δύναται να είναι επί πραγματικού ή φανταστικού προβλήματος. Εδώ καλείται κάποιος να αναλάβει τον ρόλο του ντετέκτιβ! Θα πρέπει να γνωρίζει και την παραμικρή λεπτομέρεια του σχεδιασμού και της λειτουργίας των ηλεκτρονικών υποσυστημάτων των διατάξεων ελέγχου, ώστε να είναι σε θέση να εντοπίσει και να αναλύσει τις αιτίες των σφαλμάτων που παρουσιάστηκαν και να τις κατηγοριοποιήσει σχετικά με τις τυχόν επιπτώσεις τους στα ηλεκτρονικά του διαστημοπλοίου.
Το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται πάντα σε μια κατάσταση αντιμετώπισης σφαλμάτων είναι το αν μπορεί να διασφαλιστεί η επιτυχία της αποστολής. Θυμάμαι στη περίπτωση του ΄΄Μαγγελάνου΄΄, πως ένα μήνα πριν από την μεταφορά και την εκτόξευσή του στο Κανάβεραλ, παρουσιάστηκε ελάττωμα στο σκάνερ των αστεριών. Συγκεκριμένα έδινε στίγματα για αστέρες φαντάσματα.. Καταλαβαίνετε τι θα σήμαινε να ταξιδεύει στο διάστημα ένα σκάφος που ανιχνεύει αστέρια που στην πραγματικότητα δεν υπήρχαν! Καταφέραμε να εντοπίσουμε τον μηχανισμό που προξενούσε το σφάλμα και έτσι όλα εξελίχθηκαν ομαλά για το ΄΄Μαγγελάνος΄΄.
Πάντως προσωπικά για εμένα, τον μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας, είχε ο σχεδιασμός του υποσυστήματος ηλεκτρονικών επιταχύνσεως του Mars pathfinder".
Tι το καθιστούσε πιο πολύπλοκο από τα υπόλοιπα πρότζεκτς σας;
"Περιληπτικά μπορώ να σας αναφέρω τρεις βασικούς λόγους: Α) τα ηλεκτρονικά επιταχύνσεως είναι από τα πιο βασικά μπλόκς του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού ενός διαστημοπλοίου. Υπολογίζει την επιτάχυνση και των τριών αξόνων(χ,ψ,ζ). Τα υψηλής ακριβείας δεδομένα του, χρησιμοποιούνται από τους υπολογιστές του διαστημοπλοίου και εγγυούνται τον έλεγχο κατά τη διάρκεια της καθόδου στην ατμόσφαιρα, την απενεργοποίηση της θερμικής ασπίδας, και της έγκαιρης απελευθέρωσης των αλεξίπτωτων. Επίσης μετά από την προσγείωση τα καταγεγραμμένα δεδομένα της επιταχύνσεως στάλθηκαν στο κέντρο ελέγχου και χρησιμοποιήθηκαν από ειδικούς επιστήμονες για την εξομοίωση της πυκνότητας της Αρειανής ατμόσφαιρας.
Στα προηγούμενα προγράμματα σχεδιασμού διαστημοπλοίων ένα μεγάλο τμήμα μηχανικών μερών και λογισμικού ήταν αντιστοίχως ΄΄κοστομαρισμένα΄΄.
Με την έναρξη του διαστημικού προγράμματος της αποστολής του Cassini η JPL αποφάσισε να αρχίσει το σχεδιασμό μεμονωμένων υποσυστημάτων με τέτοιο τρόπο όμως που να είναι δυνατή η επαναχρησιμοποίησή τους αυτούσια ή με τις λιγότερες απαιτούμενες ρυθμίσεις και μετατροπές!
Οι οδηγίες της διοίκησης ήταν σαφείς περί της μείωσης του κόστους, καθώς και της ταχύτερης υλοποίησης των διαστημικών προγραμμάτων από δω και στο εξής. Στην περίπτωση του marspathfinder ένα μέρος των σχεδίων του Cassini εφαρμόστηκαν ως είχαν είτε με μίκρο - αλλαγές. Αυτή η στρατηγική εφαρμόστηκε και στο υποσύστημα των ηλεκτρονικών επιταχύνσεως. Όπως μπορείτε να διακρίνετε στη φωτογραφία που σας έδωσα, η κεφαλή του επιταχυντή και τα σχετιζόμενα ηλεκτρονικά του μέρη, συγκεντρώνονται σε μια VME κάρτα για πρώτη φορά! Αυτή η καινούρια προϋπόθεση προσέθεσε σχεδιαστικές και τεχνικές δυσκολίες, απαίτησε ενδελεχή έλεγχο ώστε το νέο σχέδιο να πληροί με απόλυτη ακρίβεια τις νέες προδιαγραφές.
Σε ένα τόσο σημαντικό και δαπανηρό πρότζεκτ όπως του mars pathfinder, δεν αρκεί μόνο ο σωστός σχεδιασμός. Απαιτείται η παράδοση του έργου εντός των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν οριστεί αλλά και η συνεχής επαφή με την επιτροπή της διοίκησης της εταιρίας προκειμένου να βεβαιώνεται η ομαλή πορεία της εξέλιξης του προγράμματος.
Η σιγουριά και η αίσθηση της ασφάλειας που πρέπει να αποπνέει ο διευθυντής του έργου στην διοίκηση σχετικά με τις γνώσεις του αντικειμένου καθώς την εμπειρία αλλά και την φιλοσοφία του είναι καθοριστικής σημασίας. Όταν λοιπόν δημιουργήθηκε πανικός λόγω ορισμένων προβλημάτων που προέκυψαν στην διάρκεια του αρχικού σχεδιασμού και προκαταρκτικής μελέτης των ηλεκτρονικών επιταχύνσεως κλήθηκα να αξιολογήσω την κατάσταση και να συστήσω λύσεις Η διοίκηση κατόπιν απεφάνθη πως έπρεπε να αναλάβω το έργο εξ’ολοκλήρου όπερ και εγένετο..
Ως πρότζεκτ μάνατζερ είχα μια άψογη συνεργασία με τον επικεφαλής της αρχικής ομάδας σχεδιασμού, δώσαμε γρήγορα διέξοδο στα προβλήματα που είχαν εμφανιστεί και καταφέραμε να τελειοποιήσουμε την κάρτα των ηλεκτρονικών επιταχύνσεως του διαστημοπλοίου.
Θα σας εκμυστηρευτώ μετά από τόσα χρόνια και μία αστεία διάσταση. ΄Οταν ολοκληρώσαμε με επιτυχία το σχεδιασμό, έχοντας πια χαλαρώσει, πρότεινα στον Γουόλτερ τον σχεδιαστή για τις πλακέτες των CAD να σκαλίσουμε στις τρεις κάρτες των ηλεκτρονικών επιταχύνσεως τρία αστεία αλλά διάσημα ονόματα. ΄
Ετσι κάναμε. Δανειστήκαμε λοιπόν τα ονόματα του “Τρίο Στούτζες” (Moe, Larry and Curly). Ευτυχώς όλα πήγαν καλά και το διάσημο καλλιτεχνικό τρίο, προσγειώθηκε στον ΄Αρη…
Υπήρχαν και άλλοι έλληνες επιστήμονες εκείνη την περίοδο στο τμήμα σας;
Όχι στο δικό μου κομμάτι. ΄Ημουν ο μοναδικός σχεδιαστής και ελεγκτής ηλεκτρονικών επιταχύνσεως, τότε, την χρονική περίοδο που εργάστηκα εκεί 1988-96
Υπήρχαν όμως άλλοι τέσσερις ΄Ελληνες με ειδίκευση στην Μηχανολογία και στα συστήματα ελέγχου, καθώς και άλλοι τρεις ή τέσσερις, αν θυμάμαι καλά, που ασχολούνταν με άλλες δραστηριότητες.
Πάντως εξ΄ όσων γνωρίζω έχουν μείνει δύο που ακόμη εργάζονται σε εκείνη την περιοχή για την ΝASA. ΄Ολοι τους πάντως είχαν αποκτήσει εξαιρετική φήμη ως επιστήμονες".
κ. Παπαδόπουλε, διατελέσατε πρόεδρος του ΑΧΕΠΑ Αναχάιμ Τσάπτερ (Ελληνοαμερικάνικο λόμπι) στη Νότια Καλιφόρνια. Τι αποκομίσατε από την θητεία σας;
"΄Ηταν σίγουρα από τις πιο ενδιαφέρουσες εμπειρίες μου. Κληθήκαμε να διαχειριστούμε τα γενικότερα θέματα που αντιμετώπιζε εκείνη την περίοδο η ευρύτερη ελληνοαμερικανική κοινότητα στην περιοχή της νότιας Καλιφόρνια.
Διοργανώναμε πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις, ενώ συμμετείχαμε και στα τοπικά πολιτικά δρώμενα. Μας δόθηκε τότε η ευκαιρία να ασχοληθούμε με φλέγοντα ζητήματα όπως το Σκοπιανό και του πολέμου στην Σερβία. Μαζέψαμε υπογραφές ενώ στείλαμε επιστολές τόσο στο γραφείο του Προέδρου των Η.Π.Α στο Λευκό Οίκο όσο και στους αρμοδίους πρέσβεις των Ηνωμένων Εθνών καθώς επίσης και στην Ηγεσία της τότε Ελληνικής κυβέρνησης".
Βγήκε κάτι το θετικό από όλη αυτή την κινητοποίηση σε επίπεδο Ομογένειας που αναφέρατε;
"Το γεγονός πως ο ίδιος ο Μπίλ Κλίντον ενδιαφέρθηκε προσωπικά και απάντησε στις επιστολές μας, νομίζω πως λέει πολλά…
Επίσης και
ορισμένοι εκπρόσωποι κρατών του Ο.Η.Ε. όπως σας ανέφερα ως αποδέκτες επιστολών,
για τα προαναφερόμενα φλέγοντα ζητήματα στην περιοχή των Βαλκανίων.
Η άμεση
αντίδραση που έτυχαν οι κινητοποιήσεις μας από το ανώτατο πολιτικό επίπεδο των
Η.Π.Α., μας ενίσχυσαν την πεποίθηση πως υπάρχει τρόπος να ακουστείς και
ενδεχομένως να πετύχεις όταν οι θέσεις σου είναι σωστά τεκμηριωμένες και
ευπαρουσίαστες κατά τον σωστό τόπο και χρόνο…! Στόχος μας ήταν οι επιστολές μας
με τις αιτήσεις μας να φτάσουν στο ανώτατο ιεραρχικό αξίωμα και να
εισακουστούμε. Ως προς αυτό μπορεί να πει κάποιος πως η αποστολή μας εξετελέσθη
επιτυχώς"! 
Τουλάχιστον όσον αφορά τον Αγγλοσαξωνικό κόσμο… Συνοπτικά θα έλεγα πως εμπειρία μου ως πρόεδρος του ΑΧΕΠΑ ήταν άκρως ενδιαφέρουσα και αποκαλυπτική διότι μου δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθώ με θέματα του πολιτικού και κοινωνικού τομέα".
Επαναπατριστήκατε πριν από δεκαπέντε περίπου χρόνια. Έκτοτε τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ζείτε σε μια χώρα που με ραγδαίους ρυθμούς διαμορφώνονται συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής αποσάθρωσης…
"Έχετε δίκιο. Εκτιμώ πως διανύουμε τα τελευταία στάδια σε οικονομικοκοινωνικό επίπεδο πριν από την πλήρη αναδιάρθρωση – επανεκκίνηση! Το υπάρχον πολιτικό σύστημα είναι εκτός πραγματικότητας και φαντάζει αδύναμο να εκπληρώσει τις όποιες υποσχέσεις ή τις εξαγγελίες του.
Για τους Αρχαίους φιλοσόφους το αποτέλεσμα της μάχης κρινόταν από πέντε βασικές παραμέτρους:
1) ΗΓΕΣΙΑ,
2)ΔΟΜΗ-ΜΕΘΟΔΟΙ-ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ,
3)ΨΥΧΙΚΗ ΕΠΙΡΡΟΗ (ΗΓΕΣΙΑΣ- ΛΑΟΥ),
4) ΠΕΔΙΟ-ΜΑΧΗΣ- ΚΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ,
5) ΧΡΟΝΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ.
Αν εστιάσουμε λίγο στις συγκεκριμένες παραμέτρους και τις αναλύσουμε με ειλικρίνεια τόσο σε πολιτικό –κοινωνικό όσο και σε εταιρικό και οικογενειακό επίπεδο θα διαπιστώσουμε τους λόγους γιατί και πως φτάσαμε σήμερα μέχρι εδώ. Αν κοιτάξουμε με τον εαυτό μας μέσα από τον καθρέπτη και αντέξουμε να μην ανευθυνθούμε τότε σταδιακά θα βρούμε τις απαντήσεις που γυρεύουμε αλλά το πιο σπουδαίο είναι πως θα αρχίσουν να διαφαίνονται οι υγιείς λύσεις για ένα καλύτερο μέλλον..
Θα ήθελα πριν κάποιος από τους αναγνώστες μπει στην διαδικασία να κρίνει την προηγούμενη επιλογή μου, να αναφερθώ στους συγκεκριμένους Αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, να παραθέσω το ακόλουθο προς σκέψη και προβληματισμό που ειπώθηκε στους αιώνες των αιώνων από κάποιον που το κύρος του ονόματός του μιλάει από μόνο του <<ήν γάρ καλούσιν οι πλείστοι των ανθρώπων ειρήνην, τουτ΄ είναι μόνον όνομα, τω δι’ έργω πάσαις προς πάσας τάς πόλεις αεί πόλεμον ακήρυκτον κατά φύσιν είναι >>.Πλάτων". (νόμοι Α.26)
Τα τελευταία χρόνια είστε μόνιμος κάτοικος Λουτρακίου. Επισκέπτεστε όμως συχνά το Ναύπλιο και το Πόρτο Χέλι.
" Είναι αλήθεια. Θεωρώ την περιοχή της Αργολίδας, μέρος ευλογημένο. ΄Εχει σημαντική ιστορικότητα αλλά και φυσικό κάλλος να επιδείξει. Η περιοχή μπορεί να προσφέρει στους επισκέπτες της πολλές διαφορετικές δραστηριότητες. ΄Εχω αποκτήσει καλούς φίλους και πηγαίνω αρκετά συχνά στο Ναύπλιο και το Πορτοχέλι".
Πώς αισθάνεται ένας άνθρωπος του οποίου η υπογραφή ταξιδεύει στα πέρατα του διαστήματος;
"Προφανώς αναφέρεστε στην παράδοση που διατηρεί η JPL καταχωρώντας σε μια πλακέτα τις υπογραφές όλων των συντελεστών μιας αποστολής μέσα στο διαστημόπλοιο. Με πιάνει δέος. Είμαι ευγνώμων για την αξέχαστες στιγμές και ανεπανάληπτες εμπειρίες που έζησα στην NASA".
Να υποθέσω με ευκολία πως λόγω και της οικονομικής ύφεσης, το οποιοδήποτε μελλοντικό διαστημικό πρόγραμμα για την Ελλάδα ανήκει στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας;…
"Ναι, η απάντηση είναι προφανής. Πάντως είναι αποδεδειγμένο, πως οι ΄Ελληνες εάν βρεθούν στις κατάλληλες συνθήκες και τους δοθούν οι ευκαιρίες, διαπρέπουν σε όποιον τομέα και αν δραστηριοποιηθούν. Επιτρέψτε μου στη συνέχεια να πω, πως εκεί που υπάρχει η θέληση ΄ βρίσκεται και ο τρόπος…Πάντως όπως και άλλα θέματα έτσι και το συγκεκριμένο επηρεάζεται κατά κόρον από το επίπεδο της πολιτική και πνευματικής ηγεσίας".
Μπορεί ο άνθρωπος να μάθει από τα μυστικά του διαστήματος και να τα χρησιμοποιήσει για κοινωφελείς σκοπούς;
"Οι διαστημικές τεχνολογικές εφαρμογές επηρεάζουν σημαντικά τους περισσότερους τομείς της καθημερινότητας μας, εδώ και αρκετά χρόνια.
Η νανοτεχνολογία και η μικροχειρουργική στην Ιατρική και όχι μόνο, το ΙΝΤΕΡΝΕΤ, τα εξελιγμένα βιομηχανικά προϊόντα και τόσα άλλα. Ο άνθρωπος έχει πλέον κατακτήσει τον πλανήτη Γη σε μεγάλο βαθμό. Στο διάστημα βρίσκονται οι νέες προκλήσεις και ευκαιρίες για το ανθρώπινο Γένος..
Έχουμε αρχίσει να ανακαλύπτουμε ένα νέο σύνορο που θα μας οδηγήσει γρήγορα σε άλλα νοητικά επίπεδα αρκεί να το διαχειριστούμε με την απαραίτητη σύνεση…"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου