Η Φυσική Αγωγή στην Αρχαία Ελλάδα

Η φυσική αγωγή στην Αρχαία Ελλάδα ήταν αναπόσπαστο μέρος του εκπαιδευτικού συστήματος. Ούτε σε περιόδους παρακμής του αθλητικού πνεύματος δεν αμφισβητήθηκε η αναγκαιότητα της και όσοι δεν γυμνάζονταν, ήταν αντικείμενο κοροϊδίας Ο Σωκράτης έλεγε «κανένας πολίτης δεν έχει  δικαίωμα να παραμελήσει τη φυσική αγωγή, διότι είναι καθήκον του να βρίσκεται σε άριστη φυσική κατάσταση, έτοιμος να υπερασπίσει την πατρίδα του σε περίπτωση κινδύνου» και τόνιζε «είναι ντροπή για έναν άνθρωπο να γεράσει χωρίς ποτέ να δει την ομορφιά και τη δύναμη του σώματός του.»

Στη Σπάρτη η εκπαίδευση των νέων ήταν κυρίως πρακτική και στόχευε στη δημιουργία αντρών ικανών και έτοιμων για πόλεμο.

Απαγορεύονταν μάλιστα  δια νόμου η ‘περιττές’ ασχολίες, η ρητορική και η φιλοσοφία. Στους χώρους γύμνασης πήγαιναν όσοι θα γυμνάζονταν και απαγορευόταν η είσοδος στους θεατές και στους επισκέπτες. Λόγω της εκπαιδευτικής τους φιλοσοφία, τους ήταν αδιανόητο να παραδεχτούν την ήττα .Γι΄ αυτό απέφευγαν να συμμετέχουν στους Πανελλήνιους αγώνες, σε κάποια από τα λεγόμενα βαριά αγωνίσματα, όπως το παγκράτιο και την πάλη, όπου πιθανό να εξαναγκάζονταν, λόγω των κανονισμών, παραδεχθούν ήττα , πράγμα που ήταν αντίθετο με την παιδεία που είχαν. Αυτό δείχνει πόσο σεβόντουσαν και τηρούσαν τους κανονισμούς, πόσο τους επηρέαζαν αυτά που μάθαιναν.

Σε αντίθεση με τη μονόπλευρη εκπαίδευση των Σπαρτιατών ,οι Αθηναίοι πίστευαν στην ισόρροπη σωματική και πνευματική εκπαίδευση, ως προϋπόθεση του «καλού καγαθού» πολίτη. Η εκπαίδευση ήταν ιδιωτική και όχι υποχρεωτική. Θα έπρεπε να ξεκινά από την ηλικία των εφτά χρόνων και να τελειώνει στα  εικοσιένα. Αυτό βέβαια ήταν αδύνατο για όλα τα παιδιά, και στις παλαίστρες, που ήταν ιδιωτικά σχολεία, συνέχιζαν για περισσότερο χρόνο ,κυρίως τα παιδιά των πλουσίων. Ο ρόλος της πολιτείας, αν και η εκπαίδευση ήταν ιδιωτική, ήταν καθοριστικός. Επέβλεπε και καθόριζε τη λειτουργία αυτών των ιδιωτικών σχολών. Τα παιδιά διδάσκονταν γυμναστική, γράμματα και μουσική. Προτού μάθουν τα πρώτα τους γράμματα, θα έπρεπε να μάθουν να κολυμπούν. Μετά τις παλαίστρες λειτούργησαν τα εφηβεία, που ήταν δημόσια και η φοίτηση των νέων υποχρεωτική. Υπήρχαν επίσης και τα γυμνάσια που ήταν δημόσια και μπορούσαν οι Αθηναίοι σε αυτά να γυμνάζονται, να παρακολουθούν η να συζητούν ελεύθερα.

Στη Κύπρο, όλες οι πόλεις διέθεταν το γυμνάσιο τους. Η κατεχόμενη Σαλαμίνα είχε τρία όσα και η Αθήνα, ενώ επιγραφές αποδεικνύουν την ύπαρξη εφηβείων καθώς και τη σημασία που έδιναν στη Κύπρο για την φυσική αγωγή των νέων.

Πηγή