Νικόλαος Γ. Κωτσάκης: Ο ευεργέτης του Ναυπλίου που δεν τον κάλεσαν στην τελετή αποκάλυψης του έργου που κατασκευάσθηκε με τα χρήματα της δωρεάς του

Όταν στις 23 Απριλίου 1901 (ημέρα της ονομαστικής εορτής του), ο βασιλεύς Γεώργιος «έσυρεν το παμμέγεθες, λευκόν πανίον» και παρέδιδε επί τέλους στην Ιστορία το έξοχο έργο του έφιππου Γέρου του Μωριά, έργο του γλύπτη Σώχου που κοσμεί έκτοτε την πόλη του Ναυπλίου, κάποιος ήταν απών, παρά την θέλησή του. Ο ευεργέτης του Ναυπλίου Νικόλαος Γ. Κωτσάκης, ο οποίος δεν είχε προσκληθεί να παραστεί, ως ώφειλε, από τους αρμόδιους της πολιτείας. Ήταν ο  ευεργέτης που είχε πληρώσει για την κατασκευή του μαρμάρινου βάθρου επί του οποίου στήθηκε ο έφιππος Κολοκοτρώνης, που επί 6 χρόνια παρέμενε στις αποθήκες από έλλειψη χρημάτων για την κατασκευή του βάθρου του.

Ο Νικόλαος Γ. Κωτσάκης, εκ Φαλάνθου Αρκαδίας, «δεν κράτησε κακία» για την άθλια συμπεριφορά των αρχών. Αντιθέτως, απέστειλε στον Βασιλέα Γεώργιο, επιστολή ενθουσιώδους περιεχομένου. Αργότερα, τύπωσε και κυκλοφόρησε την ομιλία που είχε συγγράψει, χωρίς ποτέ να την εκφωνήσει.

Διαβάστε την προετοιμασθείσα προσφώνηση του ευεργέτου. Μια προσφώνηση που δεν έγινε ποτέ.

Νικολάου Γ. Κωτσάκη: «Προσφώνησις επί τη αναστηλώσει

του ανδριάντος Θεοδώρου Κολοκοτρώνη»

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΣ

ΕΙΣ ΟΙΩΝΟΣ ΑΡΙΣΤΟΣ ΑΜΥΝΕΣΘΑΙ ΠΕΡΙ ΠΑΤΡΗΣ

Ελευθερωτά της Ελληνικής Πατρίδος, Θεόδωρε Κολοκοτρώνη, εγέρθητι εκ του Βασιλείου της Αθανασίας, ίνα θεωρήσης τον Ελληνικόν Λαόν, ερχόμενον πανδημεί ν’αποτίση φόρον αϊδίου ευγνωμοσύνης προ του Μνημείου τούτου, όπερ η Πατρίς ανεγείρει προς τιμήν της Ενδόξου Μνήμης Σου. Θέλεις ιδή κυματίζουσαν, περί το Μνημείον τούτο, την εθνικήν σημαίαν, -το λάβαρο του Σταυρού, - σύμβολον Ελευθερίας και Νίκης, υπό τας πτυχάς της οποίας, τον άριστον αγώνα Περί Πάτρης αγωνισάμενος μετά των εθελοντών του Βαλτετσίου, της Γράνας, των Δερβενακίων, έθεσο τα θεμέλια της Πολιτικής Αναγεννήσεως της Νεωτέρας Ελλάδος.

 Πάντες οι υπέρ Πατρίδος πεσόντες, αφυπνιζονται νυν εκ του αιωνίου ύπνου της Αθανασίας, εκ του Αθανάτου Κόσμου της Μεγάλης και Ενδόξου Εποχής του 1821, ίνα μετάσχωσι των τιμών, τας οποίας απονέμει το Έθνος τω δοξάσαντι τα Ελληνικά όπλα, εν τω πεδίω των μαχών, της τιμής, του καθήκοντος, της θυσίας, προ του βωμού της Πατρίδος.

 Δόξα και Τιμή τοις Γενναίοις του Έθνους Προμάχοις! Τιμή και Πατρίς, τοιαύτη εστίν η σημασία της Πανελληνίου ταύτης τελετής. Οι Λαοί τιμώντες τους εργάτας και δημιουργούς της Πολιτικής αυτών Αναγεννήσεως, αναρριπίζουσιν εν ταις καρδίαις της Νέας Γενεάς, αισθήματα εθνικής ευγνωμοσύνης, εμπνέουσιν εις την συνείδησιν του Έθνους υψηλά και γενναία φρονήματα και τους ευγενεστέρους προκαλούσι παλμούς αγάπης προς την Πατρίδα.

 Κλίνωμεν ευλαβώς την κεφαλήν προ του Μνημείου τούτου, όπερ εκπροσωπεί την ιδέαν της Πατρίδος. Εάν οι Μεγάλοι Άνδρες ήνε σύμβολα και όροι, εν οίς συγκεφαλαιοποιούνται αι τύχαι και αι περιπέτειαι, τα πάθη και τα αισθήματα, αι φιλοδοξίαι και οι πόθοι, οι όνειροι και αι ελπίδες των Λαών, Η ΤΙΜΗ ήν απονέμομεν τοις Γενναίοις του Έθνους Προμάχοις, είνε η αποθέωσις αυτής της Πατρίδος.

 Προσέλθετε γονείς, ίν’ αρυσθήτε υψηλά και γενναία διδάγματα φιλοπατρίας και αυταπαρνήσεως και εκπαιδεύσητε την Ελληνικήν Νεότητα, δια των εθνικών παραδόσεων και μεγάλων πολιτικών αρετών, αίτινες δημιουργούσι τα έθνη και κρατύνουσι τους Ελευθέρους Λαούς, διότι εις τας εθνικάς παραδόσεις ζη η ψυχή της Πατρίδος.

 Και είναι Ιερός ο υπέρ Πατρίδος αγών, διότι Πατρίς δεν είνε μόνον το ελάχιστον μέρος της γης, ένθα είδε τις το φως της ημέρας, αλλά Πατρίς είνε η μεγαλειτέρα ηθική προσωποποίησις, ήτις διέλαμψεν εν τη ιστορία προς τιμήν του ανθρωπίνου γένους.

 Χώραι, Κράτη, Πολιτισμοί μη εκπροσωπούντες το ιδεώδες της Πατρίδος, ήκμασαν επί τινα χρόνον και είτα εξέλιπον εν τη λήθη των χρόνων! Αλλ’ η ιδέα της Πατρίδος, μαχομένη υπέρ ης ελευθερίας και του δικαίου, αγωνιζομένη υπέρ των δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτου, εδόξασε την ανθρωπότητα, και τοιούτους πολιτισμούς, εσαεί η ιστορία αναγράφει τας Αθήνας και την Ρώμην. Η δ’ αγνωμοσύνη των Λαών, δεν εξαλείφει εκ της ανθρωπίνης συνειδήσεως, την ανάμνησιν των παρασχεθεισών εις τα έθνη υπηρεσιών.

 Ούτω, η Ελλάς υπήρξε δια πάντας τους Λαούς της Ευρώπης οδηγός, μύστης και μάρτυς. Εκ του αίματος, εκ των θυσιών, εκ των δουλειών της Ελλάδος, προήλθεν η δόξα, η χειραφέτησις, η ελευθερία των άλλων Λαών. Η Ιερά της Ελλάδος γη, βαπτισθείσα εις το γόνιμον αίμα των Μαρτύρων του 1821, εδημιούργησε το νυν καθεστώς, όπερ υπήρξε το ιδεώδες, το όνειρον ης Αθανάτου αυτών ψυχής. «Όπου Ελλάς, εκεί και Πατρίς», ήτο το Πιστεύω, υπήρξεν ο πρώτος και ύστατος παλμός των Ηρώων του 1821.

 Ουδέν μέγιστον, ύψιστον, αιώνιον εν τω κόσμω, ή το Καθήκον. Ύπερθεν του ηρωϊσμού, του θριάμβου, της νίκης, ύπερθεν και αυτής της Δόξης, κείται η θυσία. Και ούτω, αλκίφρονες έπιπτον υπέρ ΠΑΤΡΙΔΟΣ, οι πρωταθληταί του Ιερού ημών Αγώνος, άδοντες τους ύμνους του μάρτυρος Ρήγα:

Καλλίτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή,

Παρά σαράντα χρόνους σκλαβιά και φυλακή.

 Δόξα και Τιμή τοις εργάταις και δημιουργοίς της Αθανάτου Πατρίδος! Δόξα και τιμή τω Ελευθερωτή της Πατρίδος Θεοδώρω Κολοκοτρώνη! Εάν το Έθνος ήνε από κοινού κληρονομία ιερών αναμνήσεων, πόθων και ελπίδων, είνε ομού ή διηνεκής θέλησις προς κραταίωσιν της αδιαιρέτου ταύτης κληρονομίας. Από του εθνικού τούτου ιδεώδους, απορρέουσα η ιδέα της Πατρίδος, εστίν ο τελικός σκοπός μακρών αγώνων, θυσιών και αφοσιώσεων, εξ ών προήλθεν η Πολιτική ημών ύπαρξις, την οποίαν εδημιούργησεν η Μεγάλη Γενεά του 1821. Το ηρωϊκόν παρελθόν των μεγάλων και Ενδόξων Ανδρών του 1821, είνε το κοινωνικόν, το πολιτιστικόν και εθνικόν κεφάλαιον, επί του οποίου εδράζεται η Πατρίς, την οποίαν εκάστη γενεά, Ιερόν έχει Καθήκον να υπερασπίζη δια τους ξίφους.

Θερμάς προς τον Ύψιστον απευθύνω ευχάς, ίνα περί τον ανδριάντα τούτον, του Γενναίου της Πατρίδος Προμάχου, Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, περιιπτάμενον Το Αθάνατον Πνεύμα του Μεγάλου Ανδρός του 1821, εμπνέη φιλοπατρίας αισθήματα προ του βωμού της Πατρίδος και διέπη Εσαεί τας ιδέας και τα βουλεύματα, τας αποφάσεις και τα έργα του Λαού της Ελλάδος, υπέρ της Τιμής, του Μεγαλείου και της Ευημερίας της Ελληνικής Πατρίδος!  

Ω Ιερά Ελληνική γη, εξαγιασθείσα δια του αίματος των Ηρώων του 1821, χώρα φωτός, αληθείας, δικαιοσύνης, ελευθερίας, Απόστολε των υψηλοτέρων και ευγενεστέρων ιδεών, υπέρμαχε του δικαίου, σώτειρα της Ελλάδος από του κατακλυσμού της Ασιανής βαρβαρότητος, δαίξαι εις τους κόλπους Σου το Μνημείον τούτο, όπερ δια Πανελληνίου εράνου, η Πατρίς ανεγείρει προς Δόξαν και Τιμήν της Αθανάτου Μνήμης, του Γενναίου Προμάχου του Ιερού ημών Αγώνος, Θεοδώρου Κολοκοτρώνη!

ΖΗΤΩ Η ΠΑΤΡΙΣ!».

(Ευγενική συνεισφορά της εφημερίδας «Οδός Αρκαδίας»)