ΣΠΟΝΔΗ ΣΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΚΑΝΑΡΗ Του θέμου Γκουλιώνη*

Την Πρώτη τού Απρίλη τού 1822 οι Τούρκοι σφαγιάζουν όλους σχεδόν τούς κατοίκους τής Χίου, επειδή αυτοί είχαν αποφασίσει να αποτινάξουν τόν Τουρκικό ζυγό. Σε 2 μήνες (7 Ιουνίου) ο Κωνσταντίνος Κανάρης παίρνει τήν εκδίκηση με το πυρπολικό του, καταστρέφοντας αύτανδρη τη Ναυαρχίδα τού Τουρκικού στόλου στο ίδιο εκεί λιμάνι τής μαρτυρικής νήσου. Σε λίγες ημέρες τουρκικά στίφη ορμούν από τα μικρασιατικά παράλια και σφαγιάζουν όσα ελάχιστα γυναικόπαιδα είχαν απομείνει στο νησί από τήν πριν λίγους μήνες βαρβαρική επιδρομή.

Οι ανείπωτες όμως σφαγές και οι ωμότητες που διεπράχθησαν στο νησί, ξύπνησαν στην Ευρώπη για πρώτη φορά αισθήματα φιλελληνικά. Για πρώτη φορά κατάλαβαν οι Ευρωπαίοι φίλοι μας ότι οι Έλληνες δεν εμάχοντο για την ανατροπή κάποιας εγκόσμιας εξουσίας (στην προκειμένη περίπτωση τής εξουσίας τού Σουλτάνου), αλλά για τήν Εθνική και Θρησκευτική Ελευθερία τους που επί αιώνες είχε καταπατηθεί.

Κάποιοι που είχαν μπερδέψει τόν ξεσηκωμό τού Γένους τών Ελλήνων με τήν προηγηθείσα Γαλλική επανάσταση και τόν επακολουθήσαντα Διαφωτισμό, δέν είχαν σκύψει να ακούσουν εκείνη τη νύκτα καθώς ξημέρωνε η 7^η Ιουνίου τού 1822 τα τελευταία λόγια τού Κανάρη πριν ανάψει τον δαυλό: «Απόψε Κωσταντή θα πεθάνεις», είχε πει με αποφασιστικότητα και απόλυτη ψυχική ηρεμία ο Πυρπολητής. Όμως θα πέθαινε όχι άσκοπα, αλλά για τού Χριστού τήν πίστη τήν Αγία, και τής Πατρίδος τήν Ελευθερία. Όπως και κάθε άλλος αγωνιστής τής Εθνεγερσίας. Οι ανελλήνιστοι και μακριά νυχτωμένοι Ευρωπαίοι, νόμιζαν μέχρι τη στιγμή εκείνη, ότι ο ξεσηκωμός τών Ελλήνων είχε σάν σκοπό να ανατρέψει τόν Σουλτάνο και στη θέση του να βάλει κάποιον άλλο δυνάστη να διαφεντεύει τούς λαούς από κάτω του. Δέν είχαν δει τούς τρείς πρώτους τής «Φιλικής Εταιρείας» να παλαμίζουν τήν εικόνα τής Παναγίας και να δίνουν όρκο ζωής και θανάτου να ελευθερώσουν το Γένος από τήν μακραίωνη σκλαβιά. Ούτε μπορούσαν να διανοηθούν πώς ζούσαν οι Κλέφτες στα απάτητα βουνά, αποκομμένοι από τα σπίτια τους και πως τήν ίδια τη στιγμή τραγούδαγαν και χόρευαν και γλένταγαν εκεί στο χείλος τής αβύσσου χλευάζοντας τόν Χάρο. Άοπλοι και κουρελιασμένοι.

Μα ελεύθεροι.

Οι Σουλιώτες, οι Μανιάτες και οι Κλέφτες, και ξάφνου ο Κανάρης και ο Πιπίνος και ο Ματρώζος, και ο Παπανικολής, και ο Βατικιώτης και άλλοι πολλοί, με μια φωνή:

-Με τήν βοήθεια τού Σταυρού, επιτεθείτε! άλλαξαν τήν πορεία τού Αγώνα!

Στο Ναύπλιον, τήν πρώτη πρωτεύουσα τού Ελληνικού κράτους, ένας πλούσιος πεθαίνοντας κληροδότησε στην πόλη ένα άγαλμα τού Κωνσταντή Κανάρη. Το άγαλμα ήταν πολύ μικρό -το είχε ο Χριστιανός στο σαλόνι του- και το έδωσε για να ομορφαίνει το Δημαρχείο τής γενέτειράς του. Έτσι μάθαμε.

Ο δήμαρχος όμως σκέφθηκε να το τοποθετήσει σε ανοικτό χώρο κοντά στη θάλασσα, και πίσω από το άγαλμα έκτισε και ένα σοφατισμένο τοίχο για να φαίνεται ο Πυρπολητής έτσι μικρός που ήταν.

Ο αξέχαστος χιουμορίστας τής πόλεως ο Θοδωρής ο Κωστούρος, κάθε πρωί πριν πάει στο Φαρμακείο του, άφηνε μπροστά στο άγαλμα και από ένα μπουκαλάκι γάλα. Όταν ρωτήθηκε γιατί το κάνει αυτό, είπε το εξής αμίμητο: Μα για να το πιεί ο Κωσταντής, μπας και μεγαλώσει κομματάκι.

 Περάσαν χρόνια.         

Ο Κωνσταντής δέν έλεγε να μεγαλώσει. Μια μέρα ένας ντόπιος γιατρός, διαπίστωσε ότι το αγαλματίδιο είχε ξεκολλήσει από τη βάση του, σα να ήθελε να φύγει από κει. Βέβαια υπήρχε και ο κίνδυνος κάποιοι επιτήδειοι να το πάρουν και να το μετατρέψουν σε μερικά κιλά χαλκό, συμβαίνουν κι αυτά δυστυχώς στην εποχή μας. Αφού ο γιατρός αρχικά συνάντησε τήν αδιαφορία τών αρμοδίων, σκέφθηκε μια απόλυτα δραστική λύση. Απολαύστε την: Καλώντας τόν Δήμαρχο στο τηλέφωνο τού λέει: «Δήμαρχε έχω αποφασίσει να πάρω τόν Κανάρη στο σπίτι μου. Δέν θα χρειασθεί να απασχολήσεις τήν αστυνομία. Θα τόν έχω εγώ στο σαλόνι μου, και ίσως αυτό να είναι προτιμότερο από το να καταλήξει σε κάποιο χυτήριο ο δοξασμένος μας Πυρπολητής».

Και αμέσως ώ τού θαύματος (ίσως και από τόν κίνδυνο ενός έσχατου εξευτελισμού), εμφανίστηκαν τρείς Δημοτικοί υπάλληλοι οι οποίοι φρόντισαν σε κλάσματα τού δευτερολέπτου να αποκατασταθεί ο Πυρπολητής σταθερός στη βάση του. 

Ξαναπέρασαν τα χρόνια.

Πριν 15 χρόνια (το 2002) εδέησε η Πολιτεία να προκηρύξει Πανελλήνιο καλλιτεχνικό διαγωνισμό για τήν κατασκευή ενός άξιου μνημείου για τόν ενδοξότερο από τούς μαχητές τής Εθνεγερσίας, στην θάλασσα. Αυτόν τόν σύγχρονο Θεμιστοκλή που φώναζε στους εχθρούς κάθε φορά που άναβε τα μπαρούτια του με τόν δαυλό:

 «Τα Ψαρά σάς καίνε!».

Αυτός ήταν με δυο λόγια ο αγέρωχος Ψαριανός Ήρωας που έτρεμε στο άκουσμά του ολάκερη η Τουρκιά.

Όμως 15 χρόνια δέν στάθηκαν αρκετά για να καταλήξουν οι αρμόδιοι στην απόφαση να στηθεί ο ανδριάντας αυτού τού υπέροχου Έλληνα.

Ο καλλιτέχνης που προκρίθηκε σε κείνον τόν Πανελλήνιο διαγωνισμό να κατασκευάσει το μνημείο, γέρασε. Σε άλλα 15 χρόνια ίσως και να μη ζεί.

Η αδιαφορία τού κράτους όμως θα ζεί, για να υπενθυμίζει στους νεότερους Έλληνες ότι φιλοπατρία και πολιτικά αξιώματα συνήθως δέν συνυπάρχουν.

Δυστυχώς.   

Κλείνοντας τήν μικρή αυτή αναφορά μου, θα ήθελα να παρακαλέσω τούς αναγνώστες σας να μάς πουν εάν ξέρουν, πού επί τέλους βρίσκεται η οδός με το όνομα τού Κωνσταντίνου Κανάρη στο Ναύπλιον; Μήπως γειτνιάζει με τήν Λεωφόρο που φέρει το όνομα τού Ισάξιου Ήρωα στον Αγώνα για τήν Λευτεριά, Θοδωρή Κολοκοτρώνη; 

*ΘΕΜΟΣ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗΣ

ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ

ΝΑΥΠΛΙΟΝ 19.12.17